همه چیز درباره جودوسر، غذای ساده شگفت انگیز

جو دوسر از قدیمی ترین غلات اهلی شده توسط انسان است که از عهد باستان کشت می شده است. اما چرا در سال­های اخیر عمومیت بیشتری یافته و طرفداران فراوانی در جهان پیدا کرده است؟ دلیل اش شاید در یافته های علمی ای باشد که در دهه های اخیر بدست آمدند و خواص شگفت انگیز این ماده غذایی را روشن تر و دقیق تر توضیح دادند. اکنون می دانیم که جو دوسر حاوی مقادیر قابل توجهی فیبر، پروتئین، ویتامین، مواد معدنی، آنتی اکسیدان و انواع مواد مغذی دیگر است. همچنین مقادیر پایین قند و چربی از ویژگی های دیگر این غله است. سیر کنندگی آن نیز بسیار بالاست و از همین رو بطور گسترده در رژیم های لاغری استفاده می شود.  در کنار همه این ها، جو دوسر ارزان است، زود آماده می شود و آماده کردن اش آسان است.

جو دو سر (oat) چیست؟

جو دوسر از غلات است. این دانه از دیرباز شناخته شده بوده و بیشتر در مناطق با آب و هوای سرد و معتدل کشت می شود. کاشت جو دوسر به خاطر استفاده از دانه آن است که هم برای تغذیه انسان و هم تغذیه دام، به کار می رود. جو دوسر کلا بصورت کامل (سبوسدار) استفاده می شود و تقریبا تمام تولیدات صنعتی و فروشگاهی این غله، شامل دانه کامل آن است. در نتیجه، مواد مغذی آن به نسبت سایر غلات مثل گندم و برنج که بیشتر فرآوری می شوند، کامل تر است. رشد این گیاه بصورت سالانه است. معمولا حشرات و جانوران به آن حمله نمی کنند و بیماری های معدودی وجود دارد که ممکن است گیاه را مبتلا کنند. این گیاه به خاطر خواص و نیز مواد مغذی اش بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

تاریخچه جو دوسر

جو دوسر احتمالا آخرین غله ای بوده است که به دست انسان اهلی شده است. احتمالا شکارچیان و گردآورندگان اولیه متوجه جو دوسر شده بودند. جو دوسر، مدت ها به عنوان آفتی برای گندم در نظر گرفته می شد. گیاهی که مابین گندم ها رشد می کرد، مانع رشد مناسب آن ها می شد و کیفیت و خلوص گندم را پایین می آورد. کشاورزان باستانی در اسکاندیناوی و مجارستان امروزی، متوجه شدند که جو دوسر خیلی بهتر از گندم در زمین های آنان رشد می کند و محصول می دهد. پس آغاز به اهلی نمودن آن کردند. تا قرون وسطی، خوردن جو دوسر در انگلیس و اسکاتلند معمول شده بود، وایکینگ ها به مصرف آن ادامه می دادند و در روسیه نیز شناخته شده بود. در قرن 17، مهاجران اسکاتلندی جو دوسر را به آمریکا بردند. گرچه تا مدت ها، فقط برای استفاده دام کشت می شد. امروزه اما علاقه به جو دوسر بسیار بیشتر از اینهاست.

فرق جو (barley) با جو دوسر

شباهت جو معمولی و جو دوسر بیشتر در نام گذاری آنها است تا اینکه ساختارشان شبیه هم باشد. هردو اینها البته از غلات هستند ولی گونه های متفاوتی اند که فرق بسیاری باهم دارند. گیاه جو به گیاه گندم شباهت دارد و دانه های آن بصورت خوشه ای رشد می کنند و قرار می گیرند. در مورد جو دو سر اما شاخه های کوچکی از ساقه اصلی رشد می کنند که در انتهای آن ها گل های کوچکی قرار می گیرند. این گل ها حاوی دانه جو دوسر هستند. کشت جو بسیار بیشتر از جو دوسر است و خواص غذایی آن نیز بسیار است. جو همچنین انعطاف بیشتری نسبت به آب و هوا دارد و در مناطق گرم نیز رشد می کند. از نظر مواد غذایی موجود در دانه، میزان پروتئین جو، دوبرابر جو دوسر است. همچنین میزان فیبر دانه جو نیز بسیار قابل توجه است. از نظر مواد معدنی نیز هردو غنی هستند ولی برخی آنتی اکسیدان ها وجود دارند که ویژه جودوسر هستند. در یک نگاه کلی، ارزش غذایی آن ها تفاوت های اندکی باهم دارند.

جو دو سر فرآوری شده چیست؟

اصطلاحی که برای آن وجود دارد oatmeal است. جو دو سر به چندین روش فرآوری می شود. دلیل اصلی فرآوری این دانه، راحتی مصرف است و کم کردن زمان آشپزی. برای اینکه جو دوسر نرم شود، باید مدت زیادی آن را بپزید. حتی اگر این کار به نظرتان راحت باشد، نگهداری جو پخته شده دشوار خواهد بود. اگر بخواهید برای هر وعده مصرف، آشپزی کنید، تهیه جو دوسر برای وعده هایی مثل صبحانه با دشواری مواجه خواهد شد. همین طور، برای افرادی که وقت زیادی برای آشپزی ندارند این موارد ممکن است باعث دور شدن از تغذیه ماده سالمی مثل جو دوسر بشود. برای همین، شرکت های بسیاری به وجود آمده اند که جو دو سر را به روش های گوناگون فرآوری و سپس بسته بندی می کنند. جو فرآوری شده خشک است، نگداری آن آسان است و آماده سازی آن نیز چند دقیقه بیشتر طول نمی کشد. نکته جالب توجه این است که همه روش های فرآوری جو دوسر بدون استفاده از مواد افزودنی انجام می شوند. در طی تمامی این فرآیندها، بخش های مغذی دانه بصورت کامل سالم و دست نخورده باقی می ماند و در نتیجه ارزش های غذایی دانه حفظ می شوند. در این جا، به سه روش اصلی فرآوری جو دوسر نگاهی می اندازیم.

انواع جودوسر فرآوری شده و روش های تولید آن ها

جودوسر نیم دانه (Steel cut oats)

 برای تولید جو دو سر نیم دانه، جو دوسر کامل را با استفاده از تیغه های فلزی مخصوصی می شکنند و به چند تکه تقسیم می کنند. این کار باعث می شود که آب، سریع تر به داخل این تکه ها نفوذ کند و سطح تماس نیز افزایش یابد. این کار موجب پایین آمدن زمان پخت می شود. تکه ها درشت هستند و این فرآیند، از آسیاب کردن فاصله زیادی دارد. جودوسر نیم دانه حدود 15 تا 30 دقیقه برای پخته شدن زمان نیاز دارد. طعم آن غنی تر از سایر حالت ها است و بافت آن نیز اندکی سفت تر است و زیر دندان به خوبی احساس می شود.

جو دوسر پرک (Rolled oats)

برای بدست آوردن جو دوسر پرک، دانه های جو در معرض بخار داغ قرار می گیرند تا کمی نرم شوند و سختی و شکنندگی آن ها از بین برود. سپس از زیر غلتک های مخصوصی عبور می کنند و شکل مسطح یا لِه شده پیدا می کنند. پس از این کار، دانه ها خشک و بسته بندی می شوند. در این فرآیند، چربی های مفید دانه جو دوسر تثبیت می شوند و در نتیجه مدت زمان ماندگاری هم بالاتر می رود. طعم این دانه ها اندکی ملایمتر است. از آن جایی که مقداری حرارت دیده اند، زمان بسیار کمتری برای آماده شدن نیاز دارند. مقدار مصرف یک وعده جو دوسر، با حدود 5 دقیقه قرار گرفتن در آب جوش آماده مصرف می شود. دانه ها در طی پخت، آب بیشتری نسبت به نیم دانه جذب می کنند ولی شکل خود را نیز حفظ می نمایند. پس از پخت دانه ها تا حدی احساس می شوند ولی یکنواختی آن از جو دوسر نیم دانه بیشتر است.

جوو دوسر فوری (Quick oats)

این نوع جو دوسر، بیشترین میزان فرآوری را طی می کند. روش تولید آن همانند جودوسر پرک است با این تفاوت که در معض حرارت بیشتری قرار می گیرد و نیز عملیات پرس آن به گونه ای است که میزان ضخامت دانه ها کمتر از جو دوسر پرک می شود. بافت آن نسبت به حالت های قبلی بسیار یکدست تر است. در واقع به پوره نزدیک تر می شود. جو دوسر فوری برای موقعیت هایی مثل آماده کردن یک صبحانه سریع بسیار مناسب است. زمان آماده شدن آن حدود دو دقیقه است.

خواص جو دوسر

• جو دوسر از سالم ترین غلات روی زمین است. مواد مغذی بسیاری در این دانه وجود دارند. درصد برخی از این مواد در نصف پیمانه (حدود 78 گرم) که برای یک وعده مناسب به نظر می رسد، بر اساس شاخص RDI (میزان توصیه شده جهت مصرف روزانه) به این صورت است:

- منگنز  191%، فسفر 41%، منیزیم34%، مس24%، آهن20%، روی 20% و ویتامین های B1 39% و B5 10%. همچنین در وعده یاد شده 51 گرم کربوهیدرات، 13 گرم پروتئین، 5 گرم چربی و 8 گرم فیبر وجود دارد. و نکته جالب اینجاست که تمام این ها فقط با 303 کالری همراه شده است. کمتر ماده غذایی وجود دارد که چنین ویژگی هایی داشته باشد.

• جو دوسر حاوی انواع آنتی اکسیدان ها است که یک گروه از آن ها به نام اونانترامیدها (Avenantramids) ترکیبات بسیار ویژه ای هستند که در هیچ ماده غذایی دیگری مشاهده نشده اند. اونانترامیدها در تنظیم فشار خون بالا، کاهش التهاب و سلامت قلب نقش دارند.

• دانه جو دوسر، حاوی نوعی فیبر محلول به نام بتا گلوکان (Beta glucan) است که در کاهش کلسترول خون موثر است. همچنین در تنظیم قند خون نیز نقش اساسی دارد و نیز در ایجاد احساس سیری تاثیرگذار است.

• جو دوسر همچنین در مراقبت از پوست و سلامت آن نقش عمده ای دارد. از این ماده در انواع محصولات آرایشی استفاده می شود. این دانه همچنین در بهبود کارکرد دستگاه گوارش و از جمله درمان یبوست موثر است.

روش های مصرف جو دوسر

جو دوسر معمولا در ترکیب با انواع خوراکی ها یا به عنوان ماده اولیه برای تهیه انواع غذاها به کار می رود. دستورالعمل های فراوانی در این مورد وجود دارند که بنا به علاقه خود می توانید به راحتی پیدا کنید. شاید مورد توجه ترین راه مصرف، درست کردن صبحانه با جودوسر باشد. برای این کار باید یک پیمانه آب یا شیر (حدود 250 میلی لیتر) را با نصف پیمانه جودوسر پرک یا فوری مخلوط کنید و حرارت دهید تا به جوش آید. مقدار کمی نمک اضافه کنید و بسته به نوع جوی دوسر چند دقیقه صبر کنید تا آماده شود. ماده اصلی شما آماده است. می توانید آن را با طیف وسیعی از خوراکی ها مخلوط کنید تا صبحانه دلچسب تان آماده شود. از ماست می توانید استفاده کنید و همچنین ادویه هایی مانند دارچین یا انواع مختلف میوه ها، مغزها و ...

علاوه بر این شکل مصرف، که البته ساده تر است، از انواع مختلف جودوسر می توان برای درست کردن غذاهای متنوعی برای هر سه وعده غذایی و نیز میان وعده ها استفاده کرد. انواع گوناگونی از شیرینی ها، نان و کیک، سوپ، خوراک ها، اسموتی ها، دسرها و... وجود دارند که با ترکیبات متنوع جو دوسر ساخته می شوند و در میان اینها حتما می توانید غذاهای دلخواه خود را بیابید.

در پایان...

اگر با جو دوسر آشنایی نداشتید یا اگر فکر می کردید که صرفا برای رژیم لاغری مناسب است، شاید وقت آن رسیده است که در عقیده تان تجدید نظر کنید. جو دوسر یک ماده غذایی بسیار غنی، سالم و ارزان است که می توان انواع متنوعی از غذاها را با آن درست کرد. با مصرف مرتب این ماده می توانید به سادگی مقدار زیادی ماده مغذی و ضروری را به بدن خود برسانید و نیز از خوردن غذاهایی سالم و دلپذیر لذت ببرید. فروشگاه بسیط کالا انواع مختلف جودوسر تولید شده توسط معتبرترین برندهای جهان را برای شما فراهم نموده و همواره می توانید با اطمینان از اصل بودن و کیفیت بالا، این ماده با ارزش را از ما بخواهید.