باید و نباید‌های نوشیدن قهوه در بارداری

قهوه یکی از نوشیدنی‌های پرطرفدار در سراسر دنیا است و بسیاری از افراد نمی‌توانند از عطر و طعم لذت‌بخش آن صرف‌نظر کنند. سوالی که برای بسیاری از خانم‌ها پیش می‌آید این است که آیا در دوران بارداری باید قهوه را به طور کامل کنار گذاشت یا می‌توان به شکل محدود و کنترل‌شده از این نوشیدنی لذت برد؟
در این مقاله با شما درباره میزان مجاز مصرف قهوه در حاملگی، تاثیرات آن بر سلامت مادر و جنین، عوارض احتمالی مصرف زیاد و نکات کلیدی صحبت می‌کنیم. اگر به دنبال پاسخ دقیق و علمی برای همه باید و نبایدهای نوشیدن قهوه در بارداری هستید، با ما همراه باشید.

این مقاله شامل مطالب زیر است:

آیا در دوران بارداری مصرف قهوه ممنوع است؟

خیر. لازم نیست در دوران بارداری قهوه را به طور کامل حذف کنید؛ اما مقدار دقیق مصرف روزانه شما، به بیماری‌های زمینه‌ای و وضعیت جسمانی بدن شما بستگی دارد و باید با پزشک متخصص خود مشورت کنید. اگر هم هیچ مشکل و شرایط خاصی ندارید، طبق مقدار مجاز تعیین شده می‌توانید بدون نگرانی از نوشیدن قهوه لذت ببرید. نوشیدن به اندازه قهوه هیچ خطری برای مادر و جنین نخواهد داشت.

میزان کافئین در انواع قهوه

محتوای کافئین قهوه بستگی زیادی به نوع قهوه (اسپرسو، قهوه ترک، فرانسه، قهوه دمی، قهوه فوری یا کافی میکس‌های آماده) دارد. یکی از مهم‌ترین نکات درباره مصرف قهوه در دوران بارداری، مقدار کافئین آن است. کافئین یک ماده محرک است که پس از ورود به بدن هم روی مادر و هم روی جنین اثر می‌گذارد. کافئین می‌تواند از جفت عبور کند و وارد خون جنین شود؛ در حالی که بدن جنین هنوز نمی‌تواند به خوبی کافئین را تجزیه کند. از این رو، کنترل مقدار کافئین در این دوران ضروری است.
مصرف بیش از اندازه کافئین می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند افزایش ضربان قلب، بی‌قراری جنین، اختلال در رشد، کاهش جذب آهن و حتی در موارد شدید افزایش احتمال سقط جنین شود.
بنابراین به مادران باردار توصیه می‌شود مقدار دقیق و تجمعی کافئین را در رژیم روزانه خود بشناسند و از حد مجاز فراتر نروند.
میزان کافئین یک فنجان قهوه به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله نوع دانه (عربیکا یا روبوستا)، روش تهیه، حجم نوشیدنی، و مقدار قهوه مورد استفاده. در جدول زیر متوسط مقدار کافئین در متداول‌ترین انواع قهوه آورده شده است:

جدول مقایسه میزان کافئین قهوه‌ها

توجه: این مقادیر میانگین هستند و بسته به برند، نحوه آماده‌سازی و درصد قهوه عربیکا/روبوستا کمی متفاوت خواهند بود.

اگر در کنار قهوه، چای و شکلات و نوشیدنی‌های انرژی‌زا نیز مصرف می‌کنید، مجموع کافئین روزانه باید در نظر گرفته شود.

نکات مهم برای کنترل مصرف کافئین در بارداری

طبق توصیه کالج متخصصین زنان و زایمان آمریکا (ACOG)، میزان مجاز مصرف کافئین در بارداری بهتر است کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در روز باشد. همیشه مجموع کافئین دریافتی خود را از همه منابع (قهوه، چای، نوشابه، شکلات، نوشیدنی انرژی‌زا و…) محاسبه کنید. در صورتی که همزمان قهوه و چای یا نوشابه می‌نوشید، مجموع کافئین روزانه می‌تواند سریع‌تر از حد مجاز عبور کند. حساسیت فرد به کافئین متفاوت است؛ برخی از مادران حتی با مقدار کمتر هم دچار بی‌خوابی یا تپش قلب می‌شوند. اگر پزشکتان به دلایل پزشکی خاص (مانند فشار بالای خون، تپش قلب، مشکلات کلیوی و…) مصرف کافئین را برای شما کاملاً ممنوع کرده است، توصیه او را جدی بگیرید.

مصرف قهوه در بارداری

عوارض مصرف بیش از اندازه قهوه در بارداری

مشکلات گوارشی و اسهال

کافئین همچنین می‌تواند تولید اسید معده را بیش از حد تحریک کند که می‌تواند باعث گرفتگی و درد یا اسهال شود. زمانی که اسهال شروع به کم آبی بدن شما و کودکتان کند می تواند در بارداری خطرناک شود.

افزایش ضربان قلب

وقتی قهوه خود را می نوشید یا یک تخته شکلات می خورید، کافئین ضربان قلب و متابولیسم بدن شما را افزایش می‌دهد و البته باعث می شود احساس هوشیاری بیشتری داشته باشید.

ناآرامی جنین

کافئین از دیواره جفت عبور می‌کند و روی جنین شما تأثیر می گذارد. این غیرعادی نیست که بعد از مصرف کافئین احساس کنید که جنین ناآرام شده است.

کاهش اکسیژن رسانی به جنین

افزایش مصرف کافئین در دوران بارداری می‌تواند سطح کاتکول آمین جنین را افزایش دهد و منجر به افزایش ضربان قلب جنین، انقباض عروق جفتی و به خطر افتادن اکسیژن رسانی جنین شود.

افزایش احتمال سقط جنین

خطرات عمده مرتبط با مصرف کافئین در دوران بارداری شامل توقف رشد کودک و افزایش خطر سقط جنین است. مثل همیشه، در نظر گرفتن دوز مصرفی به عنوان عامل تعیین کننده ضروری است.

اختلالات خواب و بی‌خوابی

کافئین قهوه می‌تواند بر خواب تاثیر بگذارد و باعث بی خوابی دوران بارداری شود.

اختلالات خواب و بی‌خوابی با مصرف بیش از حد قهوه

افزایش حالت تهوع

کافئین ممکن است حالت تهوع صبحگاهی را بدتر کند. حالت تهوع یکی از مشکلات رایج خانم‌های باردار است و مصرف زیاد قهوه باعث تشدید آن خواهد شد.

تحریک مثانه و تکرر ادرار

یکی دیگر از عوارض جانبی مصرف بیش از اندازه قهوه در بارداری، تکرر ادرار (نیاز به دفعات بیشتر ادرار کردن) و تحریک مثانه است.

کاهش جذب آهن

در صورت مصرف زیاد قهوه، کافئین می‌تواند بر توانایی بدن شما در جذب آهن طی دوران حاملگی تأثیر بگذارد. کاهش جذب آهن، می تواند خطر کمبود آهن یا کم خونی را افزایش دهد. اگر سطح آهن بدن شما پایین است، ممکن است بخواهید در دوران بارداری کافئین را خیلی کم کنید و یا به طور کامل حذف کنید. اگر نگران هستید با پزشک خود صحبت کنید.

در دوران بارداری چه نوع قهوه‌ای بهتر است؟

برای افراد باردار ترجیحاً قهوه‌ با رُست تیره و درصد عربیکا بالاتر مناسب‌تر است، زیرا این نوع قهوه به طور طبیعی کافئین کمتری نسبت به قهوه رُست روشن یا با درصد روبوستا بالا دارد. قهوه‌های فوری ساده و کافی‌میکس‌ها معمولاً کافئین کمتری دارند، اما باید مراقب افزودنی‌های شیرین و خامه‌ای آن‌ها باشید. همین الان می‌توانید خرید قهوه آنلاین و یا تلفنی خود را ثبت کنید و در کوتاه‌ترین زمان ممکن تحویل بگیرید.

مصرف قهوه در حد اعتدال، طبق تحقیقات معتبر، تاثیر بدی روی سلامت و رشد جنین ندارد. با این حال، زیاده‌روی ممکن است موجب اختلال در رشد، کاهش وزن جنین و افزایش خطر برخی عوارض شود. اعتدال و رعایت مجموع کافئین کلید سلامتی است.

تاثیر مصرف زیاد قهوه:

• کاهش وزن به هنگام تولد
• رشد قدی کمتر کودک
• کوچکتر شدن اندازه اندام‌ها

قهوه بسیط

نوشیدن قهوه در بارداری مفید است؟

فواید اثبات‌شده‌ای برای نوشیدن قهوه در دوران بارداری وجود ندارد. اگر پیش از بارداری قهوه‌نوش نبودید، بهتر است صرفاً به دلیل مزایای احتمالی سراغش نروید. افرادی که به نوشیدن قهوه عادت دارند، با رعایت اعتدال می‌توانند از هوشیاری و طعم دلچسبش بهره ببرند. از فواید احتمالی نوشیدن قهوه می‌توان به کاهش احتمال دیابت بارداری اشاره کرد (در مطالعات محدود).

آیا مصرف قهوه در بارداری احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهد؟

در صورت مصرف متوسط خیر، قهوه دشمن جنین شما نیست. سقط جنین تقریبا شایع است و ممکن است به دلایل مختلف در هر بارداری رخ دهد. محققان ارتباطی بین سطوح پایین (زیر 200 میلی گرم در روز) کافئین و افزایش احتمال سقط جنین گزارش نکرده‌اند. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که احتمال سقط جنین ممکن است زمانی افزایش یابد که افراد سطوح متوسط ​​(200-300 میلی گرم) یا بالا (بیش از 300 میلی گرم) کافئین مصرف کنند. مصرف زیاد قهوه می‌تواند یکی از دلایل سقط جنین باشد.

مهم‌ترین نکات نوشیدن قهوه در بارداری

نکات مهم نوشیدن قهوه در بارداری

✓ برخی ازخانم‌ها متوجه می‌شوند که در دوران بارداری نسبت به کافئین حساس‌تر می‌شوند و حتی مقادیر کم آن‌ها را دچار اضطراب و عصبانیت می‌کند. اگر دچار این علایم شدید حتما با پزشک مشورت کنید.

✓ در صورت مصرف زیاد قهوه، احتمال مسمومیت با کافئین است. برای درمان مسمومیت سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنید.

✓ حتما در نظر بگیرید که ژنتیک، متابولیسم و ساختار بدن افراد با یکدیگر متفاوت است. طبق تجربه اطرافیان عمل نکنید و براساس نتایج علمی و توصیه‌های پزشک خود در دوران بارداری قهوه بنوشید.

✓ در خانم‌های سیگاری، مصرف قهوه حتی اگر در حد متوسط باشد، ممکن است احتمال سقط جنین را افزایش دهد. افراد سیگاری باید مصرف کافئین خود را بیشتر رعایت کنند.

✓ اگر قند خون و چربی خون شما زیاد است و رژیم غذایی خاصی رعایت می‌کنید، بهتر است قهوه خود را به صورت ساده بنوشید و از افزودن شیر و فومیت بپرهیزید.

سوالات متداول درباره مصرف قهوه در بارداری

۱. آیا نوشیدن قهوه در سه ماهه اول بارداری مجاز است؟

بله، در صورت رعایت میزان مجاز کافئین (کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در روز)، در همه ماه‌های بارداری مصرف قهوه بلامانع است؛ اما بهتر است قبل از شروع مصرف با پزشک خود مشورت کنید.

۲. آیا می‌توانم قهوه را شیرین یا با شیر بنوشم؟

بله، اما مصرف شکر زیاد یا افزودنی‌های شیرین توصیه نمی‌شود. نوشیدن قهوه با شیر برای تامین کلسیم مناسب است، به شرطی که به میزان قهوه توجه کنید.

۳. مصرف چای به جای قهوه می‌تواند جایگزین خوبی باشد؟

چای (سبز یا سیاه) نیز کافئین دارد ولی معمولا کمتر از قهوه. مجموع کافئین همه نوشیدنی‌ها باید در روز حساب شود.

۴. علائم مصرف بیش از حد کافئین در بارداری چیست؟

اضطراب، بی‌خوابی، ضربان قلب بالا، تهوع و دل‌درد یا اسهال از علائم شایع مصرف زیاد کافئین هستند. در این صورت مصرف خود را کاهش دهید و با پزشک صحبت کنید.

۵. نوشیدن قهوه بدون کافئین (دیکف) در بارداری مجاز است؟

بله، قهوه بدون کافئین گزینه‌ای ایمن‌تر است و می‌تواند جایگزین مناسبی برای قهوه معمولی در افراد حساس باشد.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

در مقاله بایدها و نباید‌های نوشیدن قهوه در بارداری میزان کافئین قهوه و میزان مجاز مصرف آن طی دوره حاملگی را بررسی کردیم. طبق مطالب علمی گفته شده در این مقاله و توصیه‌های پزشک یا ماما خود می‌توانید در مورد مصرف قهوه خود تصمیم گیری کنید. رست و آسیاب مناسب قهوه و کیفیت‌ دانه‌ها، موضوع مهم و تاثیرگذاری در سلامت عمومی و عطر و طعم آن است. بسیط یکی از باسابقه‌ترین مجموعه‌های عرضه کننده قهوه و تجهیزات قهوه در ایران است. شعبه مرکزی بسیط در ارومیه خیابان همافر 2، مابین فلکه نه پله و کسری است. با خرید از بسیط می‌توانید با هزینه‌ای معقول از قهوه‌ای با کیفیت لذت ببرید. نظرات خود را در مورد مطالب این مقاله و قهوه بسیط با ما در میان بگذارید.
با تشکر از همراهی شما